Gwida għall-Edukaturi fuq il-Pedagoġija u l-Assessjar
Agħfas fuq l-icon t'hawn isfel biex tniżżel il-Gwida għall-Edukaturi fuq il-Pedagoġija u l-Assessjar

Unit: 1. Introduzzjoni għall-artiġjanat minn perspettiva lokali
L-Artiġjanat
Learning Outcome: 1. Naf l-iżvilupp tal-artiġjanat lokali.
Kapaċi nidentifika t-tradizzjonijiet fid-dixxiplini tal-artiġjanat.
NITGĦALLEM BIEX INSIR NAF
Tradizzjonijiet fid-dixxiplini tal-artiġjanat:
-fuħħar/ċeramika: eż. fuħħar, mużajk, madum ta' Malta;
-ibbażati fuq l-injam/il-pjanti: eż. arloġġ Malti, intarsjar, qoffa;
-ġojjellerija/beadwork: eż. filugranu, xogħol ta' żmalt, ganutell;
-lavur; eż. tinqix fil-ġebel, xogħol fil-ġebel, ħitan tas-sejjieħ;
-oġġetti tal-ħġieġ: eż. ħġieġ minfuħ, ħġieġ ikkulurit, xogħol tal-lampi;
-ħwejjeġ/tessuti: eż. bizzilla, rakkmu, hansa;
-xogħol tal-metall: eż. xogħol tal-metall dekorattiv, repousse/chasing, inċiżjoni;
-parċmina/karta: eż.
quilling/filugranu tal-karti, snajjiet tal-parċmina, intaljar.
2. Kapaċi niddeskrivi l-iżvilupp tal-artiġjanat lokali mill-oriġini sal-ġurnata tal-lum.
Żviluppi fl-istorja lokali: eż.:
-fuħħar/ċeramika: eż. jiddataw mill-perjodu Megalitiku;
-ibbażati fuq l-injam/il-pjanti: eż. jiddataw mis-seklu 16;
-ġojjellerija/beadwork: eż. jiddataw mis-seklu 16;
-lavur; eż. jiddataw mill-perjodu Megalitiku;
-oġġetti tal-ħġieġ: eż. jiddataw mill-1968
-ħwejjeġ/tessuti: eż. jiddataw mis-seklu 16;
-xogħol tal-metall: eż. jiddataw mis-seklu 16;
-parċmina/karta: eż. jiddataw mis-seklu 16.
1. Kapaċi nispjega r-raġunijiet għaliex l-artiġjanat lokali żviluppa matul iż-żmien.
IT-TAGĦLIM KONJITTIV
Raġunijiet: tagħmir; teknoloġiji; materjali; produzzjoni; proċessi; ħin u spejjeż; riżultat u kwalità finali; ambjent; ekonomija; sostenibilità.

Tradizzjonijiet fid-dixxiplini tal-artiġjanat:
-fuħħar/ċeramika: eż. fuħħar, mużajk, madum ta' Malta;
-ibbażati fuq l-injam/il-pjanti: eż. arloġġ Malti, intarsjar, qoffa;
-ġojjellerija/beadwork: eż. filugranu, xogħol ta' żmalt, ganutell;
-lavur; eż. tinqix fil-ġebel, xogħol fil-ġebel, ħitan tas-sejjieħ;
-oġġetti tal-ħġieġ: eż. ħġieġ minfuħ, ħġieġ ikkulurit, xogħol tal-lampi;
-ħwejjeġ/tessuti: eż. bizzilla, rakkmu, hansa;
-xogħol tal-metall: eż. xogħol tal-metall dekorattiv, repousse/chasing, inċiżjoni;
-parċmina/karta: eż.
quilling/filugranu tal-karti, snajjiet tal-parċmina, intaljar.

Żviluppi fl-istorja lokali: eż.:
-fuħħar/ċeramika: eż. jiddataw mill-perjodu Megalitiku;
-ibbażati fuq l-injam/il-pjanti: eż. jiddataw mis-seklu 16;
-ġojjellerija/beadwork: eż. jiddataw mis-seklu 16;
-lavur; eż. jiddataw mill-perjodu Megalitiku;
-oġġetti tal-ħġieġ: eż. jiddataw mill-1968
-ħwejjeġ/tessuti: eż. jiddataw mis-seklu 16;
-xogħol tal-metall: eż. jiddataw mis-seklu 16;
-parċmina/karta: eż. jiddataw mis-seklu 16.


Raġunijiet: tagħmir; teknoloġiji; materjali; produzzjoni; proċessi; ħin u spejjeż; riżultat u kwalità finali; ambjent; ekonomija; sostenibilità.
Learning Outcome: 2. Naf industriji u karrieri tal-artiġjani lokali.

Prodotti tal-Industrija:
fuħħar/ċeramika: prodotti tad-dar u oġġetti dekorattivi taċ-ċeramika; madum;
-ibbażati fuq l-injam/il-pjanti: arredamenti tad-dar; restawr;
-ġojjellerija/beadwork: ġojjellerija artifiċjali u fina; aċċessorji dekorattivi;
-lavur: prodotti għad-dar u l-ġnien; bini u xogħol fil-ġebel;
-oġġetti tal-ħġieġ: prodotti għad-dar u oġġetti dekorattivi; twieqi tal-ħġieġ ikkulurit;
-ħwejjeġ/tessuti: dekorazzjonijiet; ħwejjeġ u aċċessorji;
-xogħol tal-metall: metall prezzjuż, prodotti u ġojjellerija dekorattiva; għamara u poġġamani tal-metall dekorattiv;
-parċmina/karta: kotba; stationery.

Imprendituri f'oqsma tal-artiġjanat: eż.
-artisti u disinjaturi;
-ċeramisti/fuħħari;
-mastrudaxxi u skulturi;
-ġojjelliera;
-bennejja u skulturi;
-disinjaturi u artisti tal-ħġieġ;
-disinjaturi tal-moda, tat-tessuti u tal-aċċessorji;
-ħaddiema u artisti tal-metall;
-legaturi tal-kotba u artiġjani tal-karti.


Bżonnijiet: riċerka fuq id-domanda tal-konsumaturi; l-ammont u t-tip tal-forniment; l-ipproċessar tal-ispejjeż; il-konsum; il-ħin; l-użu tal-materjal; l-għodda; it-tagħmir; it-teknoloġiji; il-prospetti sostenibbli; l-impatt fuq l-ekonomija lokali; l-impatt fuq l-ambjent.
Learning Outcome: 3. Naf it-tekniki, il-materjal u t-tagħmir tal-artiġjanat lokali.


Tekniki:
-fuħħar/ċeramika: eż. tidwir, bini biċ-ċangaturi, glazing;
-ibbażati fuq l-injam/il-pjanti: eż. tinqix, kisi, insiġ tal-basktijiet;
-ġojjellerija/beadwork: eż. xogħol ta' żmalt, filugranu, ganutell;
-lavur; e.g. tinqix, roughing out/pitching, tħaffir;
-oġġetti tal-ħġieġ: eż. etching, ħġieġ ikkulurit, tiżbigħ tal-ħġieġ;
-ħwejjeġ/tessuti: eż. insiġ, hansa, applique;
-xogħol tal-metall: eż. repousse/chasing, inċiżjoni, saldar/brazing;
-parċmina/karta: eż. quilling, intaljar, illegar tal-kotba.


Materjali użati f'dixxiplini tal-artiġjanat:
-fuħħar/ċeramika: eż. tafal, fuħħar, terrakotta, porċellana, glazes;
-xogħol ibbażat fuq l-injam/il-pjanti, injam iebes: eż. ballut, fagu, ġewż; injam artab: eż. żnuber, alnu, cider, injam manifatturat: eż. MDF, chipboard, plywood; materjali tal-pjanti: eż.qasab, qasab tal-bambù, wiker; materjal tal-irfinar eż. tlewwin, verniċ/laker, xema';
-ġojjellerija/bead work: folji u wajer tal-metall: eż. deheb, fidda, ram, pewter, bronż, ħaġar prezzjuż: eż. ħaġar, prezzjuż, enamel, stann, kittien/ buraxx;
-lavur: eż. soapstone, ġebel tar-ramel, ġebel tal-franka, irħam, granit;
- oġġetti tal-ħġieġ: eż. ramel tas-silika, żibeġ/folji kkuluriti, ossidi metalliċi (selenium), weraq tad-deheb/fidda, lead came, fojl tar-ram, flux, żebgħa tal-ħġieġ;
- disinn tat-tessut/moda: naturali: eż. qoton, għażel, suf, ħarir, ġilda; sintetiċi: eż. polyester, nylon, acrylic, rayon, spandex;
-xogħol tal-metall: eż. aluminju, ħadid, azzar, ram, ram isfar;
- parċmina/karta: eż. pergamano, karti tal-parċmina vellum, karti tal-kostruzzjoni, karta tas-sengħa, srievet tal-karti dekorattivi.


Fuħħar/ċeramika:
- għodda għat-tagħmir/mudellar: eż. ħoloq, wajer, ribs, barraxa, raspi, għodod għall-irqim, rota tal-fuħħari, rombli, forn;Xogħol ibbażat fuq l-injam/il-pjanti:
- tagħmir: eż. srieraq, brejsijiet, tornijiet, sanders, routers, skalpell, klampi, imrietel/mazez, tornaviti;Ġojjellerija/bead work:
-tagħmir: eż. draw plates, limi, mandarini, tnalji, cutters/clippers, forn/blow torches, ħadid tas-saldjar, rotary drill, xfafar;Lavur:
-tagħmir: eż. skalpell, pitching tools, xfafar, għodod elettriċi, brejsijiet, segi, grinders, mazez/imrietel;Oġġetti tal-ħġieġ:
-tagħmir: eż. forn/kiln, blow pipes/yokes, forom, grinder tal-ħġieġ, jacks, pinzetti/forċipi, imqassijiet/ġliem, annealers, saldaturi;Disinn tat-Tessut/Moda:
- tagħmir: eż. mekkuk, newlijiet, irkiekel, labar/labar tar-ras, imqassijiet, ħdejjed tal-mogħdija, ganġijiet tal-kroxè, ħoloq tal-ħjata, għodda biex toftoq biha;Xogħol tal-metall:
- tagħmir: eż. welders, tornijiet, grinders, kallipers, brejsijiet, morsi, imrietel, limi, tnalji;Parċmina/karta
-tagħmir: eż. għodod tal-intaljar, għoddod tal-perforazzjoni, għodod tal-forom, twapet, imqassijiet, timbri, punches, rombli, crimpers.


Juri ħiliet tajbin: pulitizza; juri għażla tajba f'varjetà ta' materjali u tagħmir; esperimentazzjoni ta' ħila b'varjetà ta' tekniki; użu sigur u responsabbli tal-materjali; użu sigur u responsabbli tat-tagħmir.
Learning Outcome: 4. Naf l-importanza tar-riċerka, l-użu tat-teknoloġija tal-kompjuter u l-kwalitajiet estetiċi.

Tipi ta' riċerka: primarja u sekondarja; riċerka diġitali u mhux diġitali; kwalitattiva u kwantitattiva; riċerka fil-qasam u fis-suq.


Kwalitajiet estetiċi:
-elementi tad-disinn: eż. kulur, tessut, tipi, forom, linja, proporzjon, volum;
-propjetajiet ottiċi tal-materjali: eż. trasparenti, opaki, trasluċenti, lixxi, ileqqu, matti, ħorox.


Learning Outcome: 5. Kapaċi nsegwi l-proċess ta' disinn biex nipproduċi artefatt.


Proċess tad-disinn: riċerka/iġġenerar tal-ideat; żvilupp tad-disinn; skeċċjar; tpinġija teknika; immudellar; esperimentazzjoni/ittestjar; analiżi u aġġustament; kejl; soluzzjoni ta' problemi; evalwar.


Analiżi tad-disinn: eż. it-tip, il-funzjoni, adattat għall-iskop, l-estetika, l-ambjent, il-materjali, saħħa u sigurtà, spejjeż, finitura, metodi tal-produzzjoni, miri, stil, immaġni, bżonnijiet u ħtiġijiet tal-konsumatur.

Kunsiderazzjonijiet: eż. sostenibilità, ekonomija, ambjent, estetika, għażla tal-materjal, għodod, tagħmir, teknoloġiji, tekniki, metodi tal-produzzjoni.


Preparazzjoni u ppjanar: il-ġenerazzjoni tal-ideat proprji; l-issettjar tal-għanijiet; l-applikazzjoni ta' firxa ta' tekniki; is-soluzzjoni għall-problemi; it-teħid ta' deċiżjonijiet u soluzzjonijiet tad-disinn.


Ħiliet artiġjani tajbin: eż. preċiżjoni, wiri ta' għażliet tajbin f'varjetà ta' materjali u tagħmir, ħila, użu sigur u responsabbli tal-materjal, użu sigur u responsabbli tat-tagħmir.