Gwida għall-Edukaturi fuq il-Pedagoġija u l-Assessjar
Agħfas fuq l-icon t'hawn isfel biex tniżżel il-Gwida għall-Edukaturi fuq il-Pedagoġija u l-Assessjar
Unit: 1. L-ispazju tax-xogħol u n-netwerking tal-kompjuter
It-Teknoloġija tal-Informatika
Learning Outcome: 1. Nifhem il-prattiki tajba fuq il-post tax-xogħol.
1. Kapaċi nsemmi prattiki tajbin fuq il-post tax-xogħol.
IT-TAGĦLIM KONJITTIV
Insegwi l-proċeduri tax-xogħol; post tax-xogħol nadif u pulit; ħiliet tajba ta' komunikazzjoni bejn il-pari; nobdi r-regolamenti tas-saħħa u s-sigurtà.
2. Kapaċi nidentifika perikli għall- bniedem u għat-tagħmir li jistgħu jseħħu mill-ambjent jew jekk komponenti ma jitqegħdux kif suppost jew jintużaw ħażin.
IT-TAGĦLIM KONJITTIV
eż. disċarġ elettrostatiku (ESD), użu mhux addattat tal-għodod, kejbils imferxin, spazji tax-xogħol disorganizzati, tagħmir imqiegħed fuq xkafef mhux addattati, nuqqas ta' arja friska.
3. Kapaċi niddeskrivi miżuri li jeħtieġ jittieħdu biex nipproteġi l-ambjent.
NITGĦALLEM KIF
Narmi kif xieraq tagħmir perikoluż; innaqqas il-ħala tar-riżorsi u tat-tagħmir; nerġa' nuża riżorsi u tagħmir; nirriċikla t-tagħmir.
IT-TAGĦLIM KONJITTIV
Insegwi l-proċeduri tax-xogħol; post tax-xogħol nadif u pulit; ħiliet tajba ta' komunikazzjoni bejn il-pari; nobdi r-regolamenti tas-saħħa u s-sigurtà.
2. Kapaċi nidentifika perikli għall- bniedem u għat-tagħmir li jistgħu jseħħu mill-ambjent jew jekk komponenti ma jitqegħdux kif suppost jew jintużaw ħażin.
IT-TAGĦLIM KONJITTIV
eż. disċarġ elettrostatiku (ESD), użu mhux addattat tal-għodod, kejbils imferxin, spazji tax-xogħol disorganizzati, tagħmir imqiegħed fuq xkafef mhux addattati, nuqqas ta' arja friska.
3. Kapaċi niddeskrivi miżuri li jeħtieġ jittieħdu biex nipproteġi l-ambjent.
NITGĦALLEM KIF
Narmi kif xieraq tagħmir perikoluż; innaqqas il-ħala tar-riżorsi u tat-tagħmir; nerġa' nuża riżorsi u tagħmir; nirriċikla t-tagħmir.
Learning Outcome: 2. Kapaċi noħloq post tax-xogħol sigur u san billi nikkonsidra l-ergonomija kif ukoll ir-riskji għall-għodda u l-ambjent.
4. Kapaċi naqra sinjali ikoniċi relatati ma' tagħmir elettriku/elettroniku u l-post tax-xogħol.
IL-QARI U L-FEHIM
Tagħmir elettriku/elettroniku, eż. attenzjoni, vultaġġ għoli, tagħmir tal-laser, korrożiv, esplussiv, letali.
Post tax-xogħol: eż. jiżloq, ħruġ tal-emerġenza, punt ta' laqgħa, pajrin, tpejjipx, tikolx u tixrobx.
1. Kapaċi nsolvi r-riskji f'xenarju tax-xogħol partikolari.
IT-TAGĦLIM KREATTIV
eż. tagħmir li ma jitqegħidx f'postu, trailing cables, ingombru tal-ispazji tax-xogħol, ambjent mhux ventilat, tagħbija żejda fuq il- plaggs, dawl mhux tajjeb, pavimenti, ħruġ ta' emerġenza imblukkati, pajrini ma jintlaħqux faċilment, truf ippuntati, ħżin mhux addattat ta' riżorsi u tagħmir.
IL-QARI U L-FEHIM
Tagħmir elettriku/elettroniku, eż. attenzjoni, vultaġġ għoli, tagħmir tal-laser, korrożiv, esplussiv, letali.
Post tax-xogħol: eż. jiżloq, ħruġ tal-emerġenza, punt ta' laqgħa, pajrin, tpejjipx, tikolx u tixrobx.
1. Kapaċi nsolvi r-riskji f'xenarju tax-xogħol partikolari.
IT-TAGĦLIM KREATTIV
eż. tagħmir li ma jitqegħidx f'postu, trailing cables, ingombru tal-ispazji tax-xogħol, ambjent mhux ventilat, tagħbija żejda fuq il- plaggs, dawl mhux tajjeb, pavimenti, ħruġ ta' emerġenza imblukkati, pajrini ma jintlaħqux faċilment, truf ippuntati, ħżin mhux addattat ta' riżorsi u tagħmir.
Learning Outcome: 3. Nifhem it-terminoloġija bażika marbuta ma' netwerks tal-kompjuter.
5. Kapaċi niddefinixxi l-użu ta' protokolli ta' netwerking differenti.
Protokolli: eż. TCP/IP, POP, IMAP, FTP, SMTP, HTTP, HTTPS.
6. Kapaċi ngħid kif pakketti tad-dejta huma ppreżentati f'mudell TCP/IP.
Mudell TCP/IP:
Application Layer– sors tad-dejta tal-utentTransport Layer – TCP
Internet Layer – IP
Network Access Layer – Ethernet.
7. Kapaċi nidentifika tipi differenti ta' trażmissjoni tad-dejta użati f'komunikazzjoni bi u bla fili.
Komunikazzjoni bil-fili: eż. kejbil koassjali, kejbil CAT5, kejbil CAT6, twisted pair, kejbil SPDIF, kejbil OC12.
Komunikazzjoni bla fili: eż. Bluetooth, microwave transceivers, laser transceivers, infra-red, Wi-Fi, WiMax, DECT.
2. Kapaċi niddistingwi bejn tipi differenti ta' topoloġiji tan-netwerk.
Topoloġiji: eż. star, bus, tree, ring, mesh (konnessi kompletament jew parzjalment), hybrid.
Protokolli: eż. TCP/IP, POP, IMAP, FTP, SMTP, HTTP, HTTPS.
6. Kapaċi ngħid kif pakketti tad-dejta huma ppreżentati f'mudell TCP/IP.
Application Layer– sors tad-dejta tal-utentTransport Layer – TCP
7. Kapaċi nidentifika tipi differenti ta' trażmissjoni tad-dejta użati f'komunikazzjoni bi u bla fili.
Komunikazzjoni bil-fili: eż. kejbil koassjali, kejbil CAT5, kejbil CAT6, twisted pair, kejbil SPDIF, kejbil OC12.
Komunikazzjoni bla fili: eż. Bluetooth, microwave transceivers, laser transceivers, infra-red, Wi-Fi, WiMax, DECT.
2. Kapaċi niddistingwi bejn tipi differenti ta' topoloġiji tan-netwerk.
Topoloġiji: eż. star, bus, tree, ring, mesh (konnessi kompletament jew parzjalment), hybrid.
Learning Outcome: 4. Kapaċi nimplimenta local area network fuq skala żgħira.
8. Kapaċi niddeskrivi l-komponenti li huma meħtieġa biex twaqqaf netwerk bi/bla fili.
Komponenti: eż. Network Interface Card (NIC) bi/bla fili, transceivers bi/bla fili (eż. modem), midjum tat-trażmissjoni tad-dejta, router, switch, server.
3. Kapaċi niġġustifika l-aħjar daqs u topoloġija adegwata għal organizzazzjoni.
IL-KOMUNIKAZZJONI
Tipi ta' netwerks: eż. LAN, MAN, WAN, WLAN;
Topoloġiji tan-netwerk: eż. star, bus, tree, ring, mesh (konnessi kompletament jew parzjalment), ibridu.
1. Kapaċi nwaqqaf sistema ta' netwerk ta' erja lokali (LAN) fuq skala żgħira.
PRATTIKA
Preparamenti: nikkrimpja u nittestja l-kejbil tal-Ethernet; nittestja Network Interface Card (ping 127.0.0.1); nikseb indirizz IPv4 għall-kompjuters (ipconfig);
Narma: nikonnettja l-kompjuters (minn punt sa punt jew permezz ta' router, f'liema każ issettja r-router DHCP);
Nittestja: nippingja l-kompjuters biex nikkonferma t-trasferiment tad-dejta.
Komponenti: eż. Network Interface Card (NIC) bi/bla fili, transceivers bi/bla fili (eż. modem), midjum tat-trażmissjoni tad-dejta, router, switch, server.
3. Kapaċi niġġustifika l-aħjar daqs u topoloġija adegwata għal organizzazzjoni.
IL-KOMUNIKAZZJONI
Tipi ta' netwerks: eż. LAN, MAN, WAN, WLAN;
Topoloġiji tan-netwerk: eż. star, bus, tree, ring, mesh (konnessi kompletament jew parzjalment), ibridu.
1. Kapaċi nwaqqaf sistema ta' netwerk ta' erja lokali (LAN) fuq skala żgħira.
PRATTIKA
Preparamenti: nikkrimpja u nittestja l-kejbil tal-Ethernet; nittestja Network Interface Card (ping 127.0.0.1); nikseb indirizz IPv4 għall-kompjuters (ipconfig);
Narma: nikonnettja l-kompjuters (minn punt sa punt jew permezz ta' router, f'liema każ issettja r-router DHCP);
Nittestja: nippingja l-kompjuters biex nikkonferma t-trasferiment tad-dejta.
Learning Outcome: 5. Nifhem li n-netwerks jistgħu jintużaw minn utenti differenti u għalhekk huwa importanti tassenja kull utent kont differenti b'permessi speċifiċi ta' xxerjar skont il-bżonnijiet tagħhom.
4. Kapaċi niddistingwi fost gruppi ta' utenti standard differenti u permessi tal-ixxerjar ta' fajls.
IL-KOMUNIKAZZJONI
Gruppi ta' utenti standard differenti: eż. kont tal-amministratur, kont tal-utent limitat, kont guest.
Permessi tal-ixxerjar differenti: eż. qari, qari/kitba, modifika, kontroll sħiħ.
2. Kapaċi noħloq gruppi ta' utenti bil-permess għall-ixxerjar biex nippermetti x-xerjar tad-dejta u r-riżorsi.
IL-KOMUNIKAZZJONI
Noħloq gruppi ta' utenti: eż. kont tal-amministratur, kont tal-utent limitat, kont temporanju;
Nikkonfigura permessi għall-ixxerjar tal-fajls;
Nikkonfigura l-ixxerjar tal-printer;
Nittestja l-permessi tal-ixxerjar tal-fajls u tal-printer.
IL-KOMUNIKAZZJONI
Gruppi ta' utenti standard differenti: eż. kont tal-amministratur, kont tal-utent limitat, kont guest.
Permessi tal-ixxerjar differenti: eż. qari, qari/kitba, modifika, kontroll sħiħ.
2. Kapaċi noħloq gruppi ta' utenti bil-permess għall-ixxerjar biex nippermetti x-xerjar tad-dejta u r-riżorsi.
IL-KOMUNIKAZZJONI
Noħloq gruppi ta' utenti: eż. kont tal-amministratur, kont tal-utent limitat, kont temporanju;
Nikkonfigura permessi għall-ixxerjar tal-fajls;
Nikkonfigura l-ixxerjar tal-printer;
Nittestja l-permessi tal-ixxerjar tal-fajls u tal-printer.
Learning Outcome: 6. Nifhem l-importanza li nipproteġi netwerks tal-kompjuter minn theddid u kapaċi nuża dan il-fehim biex nidentifika u nipproteġi netwerk minn dan it-theddid.
9. Kapaċi nidentifika tipi differenti ta' malwer.
L-IMMANIĠĠJAR TAL-UŻU TAL-INTERNET
Malwer: eż. worm, virusijiet, Trojan Horse, spywer, adwer, rootkit, ransomwer, bug, botnet, tunnelling, time bomb, bacterium, backdoor, logic bomb, rabbit, spoofing, masquerade, sequential scanning, dumpster scanning, digital snooping, key-logger, spam, phishing.
10. Kapaċi niddeskrivi r-rwol ta' firewall biex nissalvagwardja n-netwerks tal-kompjuter.
L-IMMANIĠĠJAR TAL-UŻU TAL-INTERNET
Ir-rwol ta' firewall: eż. inwissi u nipproteġi n-netwerks minn aċċess mhux awtorizzat, monitoraġġ ta' dejta dieħla u ħierġa, nippermetti l-utent jikkontrolla liema programmi jistgħu jew ma jistgħux jaċċessaw in-netwerk lokali u/jew l-internet, nipprovdi informazzjoni fuq outgoing server, blacklisting, whitelisting.
5. Kapaċi nispjega kwistjonijiet relatati mat-theddid tas-sigurtà u l-protezzjoni tan-netwerk.
L-IMMANIĠĠJAR TAL-UŻU TAL-INTERNET
Theddid għas-sigurtà tan-netwerk: eż. packet sniffers, BYOD, hacking, Attakk ta' Denial of Service, attakki ta' forza brutali;
Protezzjoni tan-netwerk: eż. fajerwol, iċċifrar, punt ta' restawr, aġġornamenti tas-sigurtà, iffriżar tad-diski, sand boxing, backup, adwer iffiltrar.
3. Kapaċi ninstalla pakkett tas-sigurtà tal-Internet ta' parti terza.
L-IMMANIĠĠJAR TAL-UŻU TAL-INTERNET
Ninstalla pakkett tas-sigurtà tal-internet ta' parti terza; nimmodifika s-settings ta' fajerwol biex jinkludi/jeskludi websajt; niskenja s-sistema ta' malajr; inneħħi/nikkwarantina theddida minn tagħmir ta' ħażna esterna; naġġorna is-security keys.
L-IMMANIĠĠJAR TAL-UŻU TAL-INTERNET
Malwer: eż. worm, virusijiet, Trojan Horse, spywer, adwer, rootkit, ransomwer, bug, botnet, tunnelling, time bomb, bacterium, backdoor, logic bomb, rabbit, spoofing, masquerade, sequential scanning, dumpster scanning, digital snooping, key-logger, spam, phishing.
10. Kapaċi niddeskrivi r-rwol ta' firewall biex nissalvagwardja n-netwerks tal-kompjuter.
L-IMMANIĠĠJAR TAL-UŻU TAL-INTERNET
Ir-rwol ta' firewall: eż. inwissi u nipproteġi n-netwerks minn aċċess mhux awtorizzat, monitoraġġ ta' dejta dieħla u ħierġa, nippermetti l-utent jikkontrolla liema programmi jistgħu jew ma jistgħux jaċċessaw in-netwerk lokali u/jew l-internet, nipprovdi informazzjoni fuq outgoing server, blacklisting, whitelisting.
5. Kapaċi nispjega kwistjonijiet relatati mat-theddid tas-sigurtà u l-protezzjoni tan-netwerk.
L-IMMANIĠĠJAR TAL-UŻU TAL-INTERNET
Theddid għas-sigurtà tan-netwerk: eż. packet sniffers, BYOD, hacking, Attakk ta' Denial of Service, attakki ta' forza brutali;
Protezzjoni tan-netwerk: eż. fajerwol, iċċifrar, punt ta' restawr, aġġornamenti tas-sigurtà, iffriżar tad-diski, sand boxing, backup, adwer iffiltrar.
3. Kapaċi ninstalla pakkett tas-sigurtà tal-Internet ta' parti terza.
L-IMMANIĠĠJAR TAL-UŻU TAL-INTERNET
Ninstalla pakkett tas-sigurtà tal-internet ta' parti terza; nimmodifika s-settings ta' fajerwol biex jinkludi/jeskludi websajt; niskenja s-sistema ta' malajr; inneħħi/nikkwarantina theddida minn tagħmir ta' ħażna esterna; naġġorna is-security keys.